 |
| Alan Mathison Turing, İngiliz kriptolog |
Alan Turing, kritpolog, matematikçi ve bilgisayar bilimcisinin olmasının yanı sıra ölümüyle de dikkat çekmiştir. 2. Dünya Savaşı sırasında Almanların şifrelerini kırarak birçok insanın hayatını kurtararak bir kahraman olmasının yanı sıra Enigma Makinesi ile başka bir dünyanın kapılarını insanoğluna açmıştır.
Turingin ölümü hala tartışma konusu olup, şüphe ile bakılmaktadır. Hayatı, ABD yapımı 'Enigma' isimli filme konu olmuştur ve beraberinde cinsel yaşamında eşcinsel olduğunu açıklaması günün koşulları altında kendisini sıkıntıya sokmuştur.
Yapay zekânın bu seviyelere ulaşılabileceğini ve yarının dünyasında insanoğlu için bir tehdit oluşturabileceğini acaba Turing hesap edebilmiş miydi?! Dehaların ne düşündüğünü kim bilebilir.
Turing testi özünde bir makinenin karmaşık problemlere mantıksal açıdan getirdiği önermelerini insan zekâsına oranla başka ne tip bir yol izledikleri ve problemlere daha hızlı, kesin ve kusursuza yakın nasıl çözümler ürettikleri yönünde 1950'lerden bu yana makineleri anlamamızı sağladı.
Çağımızda artık çoğu şeylerin otomotlaştığı, makinelerin hayatımızın her yerinde olduğu başka bir dünyanın içindeyiz. ChatGPT testi ise; yapay zekânın geldiği son noktayı anlamamız için bilim adamlarının uyguladıkları başka bir metodik bilgisayar yazılımı diyebiliriz.
 |
| — Paweł Jońca'nın illüstrasyonu — |
Bilim adamları yapay zekâ noktasında; ana hatlar açısından günümüzde ikiye ayrılmış dememiz yanlış olmaz sanırım. Bir kısmı yarının dünyasını yapay zekânın belirleyeceğini ve insanoğluna sayısız faydalarının dokunacağını belirtirken, diğerleri ise; insanoğlunun sonunu getireceğini, dünyayı ve yaşamı başka bir karanlığa hükmedebileceği üzerinde durmaktadırlar.
Peki bilim adamlarını fikir ayrılığına düşüren ve zıt düşünceleri savunmalarının sebebi ne?
Yapay zekânın hızla gelişen bilişim dünyasında -benzetme yapmamız gerekirse bir okyanus kadar geniş ve yönleri tamamiyle tayin edilmesi şu şartlar altında nereye varacağının belirsiz olması. Çünkü; hali hazırdaki testler yapay zekânın makineleşerek insanoğluna zarar verip vermeyeceği noktasını hesap edememektedir.
İnsan, sonunda kendi yarattığı canavarın esiri mi olacak?
Yoksa makineler filmlerde gördüklerimiz gibi evrimleşerek hem bize benzeyip hem de bizim dışımızda kendilerine ait insan-makine karışımı başka bir tür mü meydana getirecekler?
Soruları çoğaltmak mümkün ancak cevapları kesinkes bulmak şu aşamada zor görünüyor.
 |
| Sophia, kalabalığa konuştuğu sırada, 2017 |
Yakın gelecekte bilim-kurgu hikayesi ve filmi olan "Black Mirror" filmindeki gibi bir insan-robotsu bir dünyayı mi inşa ediyoruz? ChatGBT kullanarak gelişmiş, en insansı robotu yaparak bir kabusa mı uyanıyoruz yoksa? Hong Kong'lu firma Hanson Robotics, Sophia isimli insansı-robotuyla bu rüya-kabus denklemine bizi ne kadar yaklaştırdı?
Zihne birden çok soru geliyor. Yarının dünyasında insan-robotsu bu makinelerin kendilerine ait bir kimlikleri olacaklar mı? Yoksa evimin mutfağında bulunan çamaşır makinesi, banyomdaki saç kurutma makinemi gibi üzerlerinde bir seri numarası bulunarak işlevsel bir faaliyet mi görecekler sadece?
Halen cevap vermemiz gereken etik, bilimsel, sosyo-ekonomik ve daha da önemlisi (işimizi elimizden alacağı) sorunsalı da sürekli akıllarda olduğu düşünülürse; insan yarattığı bu yeni kavramı hem hacimsel olarak hem olağan hayatın akışın içerisine tam olarak nasıl entegre edecek?
Bir yandan da çocukken çoğumuzun izlediği ve akıllarda yer tutan 'Jetgiller' çizgi filmi aklıma geldi. 'Rosie' öyle sempatik ve ailenin bir parçasıydı ki; ben evimde böylesi bir robotun olmasını çocukken istiyordum. Peki şuan; istiyor muyum? Belirsiz sonuçlarını da düşünerek iyi irdelenmeden bilmediğimiz başka bir olgunun kapılarını açtığımızda olacaklar beni bir insan olarak açıkçası korkutmuyor değil.
 |
| Julius Robert Oppenheimer, Albert Einstein ile bir çalışma esnasında |
Yapay zekâ, ya bize bambaşka bir dünyanın kapısını aralarsa diye düşünmeden edemiyorum. Turing testi, ChatGPT ve diğer testlerin yapay zekânın sınırlarını anlamak için yaptığımız bazı testler sadece. İnsan tam olarak yaşamadığı bir durumun sonuçlarını çoğu kez tahmin bile edemez. Nagazaki ve Hiroşima'ya atılan atom bombalarını hatırlayın! Atom bombasının babası olarak anılan Julius Robert Oppenheimer bile sonradan nükleere karşı birçok mücadele verdi.
Oppenheimer, bir konuşmasında; "Los Alamos Laboratuvarı ve çalışmaları ve yürekleri onu yapan erkek ve kadınlar için bu parşömeni sizden takdir ve minnetle kabul ediyorum. Umudumuz, önümüzdeki yıllarda parşömene ve onun ifade ettiği her şeye gururla bakabilmemizdir. Bugün bu gurur, derin bir endişeyle yumuşatılmalıdır. Atom bombaları, savaşan bir dünyanın cephaneliklerine veya savaşa hazırlanan ulusların cephaneliklerine yeni silahlar olarak eklenecekse, o zaman insanlığın Los Alamos ve Hiroşima'nın adlarını lanetleyeceği bir zaman gelecektir. Bu dünyanın insanları birleşmeli yoksa yok olacaklar. Dünyanın büyük bir bölümünü kasıp kavuran bu savaş, bu sözleri yazmıştır. Atom bombası onları tüm insanların anlaması için heceledi. Başka insanlar başka zamanlarda, başka savaşlardan, başka silahlardan söz ettiler. Galip gelmediler. İnsanlık tarihiyle ilgili yanlış bir anlayışla yanlış yönlendirilen ve bugün galip gelemeyeceklerini düşünenler var. Buna inanmak bize düşmez. Zihnimizle, ortak tehlike karşısında, hukukta ve insanlıkta birleşmiş bir dünyaya bağlıyız, bağlıyız." demiştir.
—Kabul Konuşması, Kara-Donanma "Mükemmellik" Ödülü (16 Kasım 1945)
Yapay zekânın bize cenneti mi yoksa cehennemi mi getireceğini bugünlerden kim bilebilir? Belki de uzun süreli bir arafta kalışı bekliyoruzdur...
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Yorum yap: